Sociaal ondernemen gaat over impact first, maar wat is impact precies? ‘Verschil maken, een blijvende indruk achterlaten, verandering, invloed’, noemen de deelnemers van HeldCare 2017 bij de start van de masterclass Theory of Change door expert-trainer Lizzy Eilbracht van Avance Impact.
De acht sociaal ondernemers die meedoen aan het ontwikkeltraject HeldCare, werken met hun verschillende bedrijfsactiviteiten allemaal aan het oplossen van een maatschappelijk probleem in zorg en welzijn. Ze zijn gericht op het versterken van de zelfredzaamheid van kwetsbare ouderen. En om deze meerwaarde te realiseren hebben ze een product of dienst op de markt gebracht dat daaraan bijdraagt.
Het creëren van maatschappelijke meerwaarde is een essentieel kenmerk van sociale ondernemingen. Lizzy: ‘Maar hoe weet je als sociale onderneming nu precies waar je maatschappelijk toegevoegde waarde/impact zit? Hoe kun je deze waarde maximaliseren? Met andere woorden, hoe krijg je je impact boekhouding op orde? Daarmee gaan we aan de slag.’
Om antwoord te krijgen op deze vragen, is het belangrijk om als sociaal ondernemer je Theory of Change helder te hebben. De Theory of Change, oftewel verandertheorie, is een model dat de verandering beschrijft die het bedrijf nastreeft en hoe deze verandering wordt gerealiseerd voor je verschillende stakeholders/doelgroepen. Lizzy: ‘Een goede verandertheorie helpt je om je impactmodel scherp te krijgen. En helpt je specifiek te maken hoe jouw aanpak bijdraagt aan de samenleving. Heel vaak zit dit al in je hoofd, maar door het expliciet te maken krijg je het nóg scherper.’
Als sociaal ondernemer wil je dus zicht hebben op je impact, want je wil je kunnen onderscheiden van anderen die roepen dat ze goede dingen doen. Dit inzicht helpt bijvoorbeeld ook in de communicatie met financiers, je doelgroep en je medewerkers. De deelnemers starten daarom met het maken van hun impactclaim: Welk verschil maakt jouw onderneming voor kwetsbare ouderen? Welke verandering wil je claimen? Suna: ‘Wij willen met Het Danspaleis de levenslust van ouderen verhogen door muziek en plezier.’ Mieke: ‘GeneratieThuis vindt het belangrijk dat alle ouderen goed geïnformeerd zijn en weloverwogen keuzes kunnen maken.’
Het is tijd om de verandertheorie uit te werken door de volgende vragen te beantwoorden:
- Wie zijn je stakeholders, wie veranderen er door jouw onderneming? (stakeholders)
- Wat doe je voor of met deze mensen? (activiteiten)
- Wat verandert er door je activiteiten precies voor deze mensen? (effecten)
De deelnemers buigen zich over hun stakeholders, activiteiten, effecten en hun claim.
Het expliciet maken van de verandertheorie werkt voor de een verhelderend, voor de ander zorgt het in eerste instantie voor verwarring. Lizzy licht toe: ‘Het is nooit af. Je activiteiten kunnen veranderen, je effecten kunnen veranderen. Misschien kom je er wel achter dat er een activiteit averechts werkt voor het effect dat je wil bereiken. Of dat je impact claim te hoog of te laag ligt. Het belangrijkste is dat de verandertheorie een basismodel is om na te denken over hoe jij je maatschappelijke impact bereikt.’
Een van de deelnemers merkt terecht op: ‘We kunnen van allerlei theorieën verzinnen van hoe ons product of dienst iemands leven verandert, maar misschien moeten we deze vragen ook aan kwetsbare ouderen stellen.’ Lizzy is het hiermee eens: ‘Dit is waar, een verandertheorie is slechts het begin. Zodra dit expliciet is, kun je daadwerkelijk gaan meten of je theorie klopt in de praktijk.’ En zo sluiten we de dag af. De eerste stappen zijn gezet en op 13 april gaan de deelnemers zich verder verdiepen in het meten van hun impact.
Meer lezen over Theory of Change en Impact meten? In de publicatie ‘Impact First’ van Avance en Social Enterprise NL lees je de methode en de ervaringen van o.a. Taxi Electric, SnappCar en Tony’s Chocolonely.